Eelke op de sofa

Ik ben iets te vroeg, maar bel toch aan. Als de deur open­gaat rol ik een mooie, open ruim­te in. Jen­ni­fer biedt in haar yoga­p­rak­tijk onder meer groeps­les­sen voor men­sen met medi­sche klach­ten. Alhoe­wel ik daar ook bij had kun­nen aan­slui­ten, kies ik voor een indi­vi­du­e­le les. Dat voelt pret­tig, eerst even aftas­ten wat mijn moge­lijk­he­den zijn. Jen­ni­fer pakt er een stoel bij en vraagt me tegen­over haar te gaan zit­ten. Kun je wat bewe­gin­gen laten zien? Je armen omhoog bren­gen? Je benen? Tot hoe­ver is het com­for­ta­bel? Wat is de bewe­ge­lijk­heid van je rug, je nek? Ik ver­tel over mijn beperk­te long­func­tie. Erva­ring met yoga of medi­ta­tie heb ik nau­we­lijks, zeg ik haar. Ik keek wel eens een film­pje van Stoe­ly­o­ga Neder­land en volg­de ergens een kor­te workshop.

Niets forceren

Zach­te, ont­span­nen muziek wordt opge­zet. Ik gooi mijn san­da­len uit en zet mijn blo­te voe­ten weer op de voet­steun. “Sluit je ogen maar even en adem rus­tig in en uit”. Lang­zaam neemt Jen­ni­fer mij met een zach­te, maar dui­de­lij­ke stem mee op het yoga­pad. Ze gaat mij voor in de bewe­ging. “Je mag je ogen weer ope­nen en begin­nen met de voe­ten. Trek je tenen als het ware naar bin­nen en ont­span ze weer, dat doen we een paar keer. Adem in bij het aan­span­nen en weer uit bij het los­la­ten … Beweeg nu je tenen naar boven, hou even vast en laat weer los …” Lang­zaam vol­gen we de rou­te naar boven. Mijn enkels, mijn knie­ën en ook mijn heu­pen komen met een klei­ne draai­be­we­ging tot leven. “Draai je hoofd naar links en naar rechts ter­wijl je je samen­ge­vou­wen han­den juist de tegen­over­ge­stel­de rich­ting uit laat gaan. Pro­beer wat lan­ger uit te ade­men bij de ont­span­ning. Voel wat pret­tig is voor jou. Niets forceren.”

Lang­zaam voel ik span­ning weg­zak­ken en gaat het meer van­zelf. Als we het hoofd bereikt heb­ben, ben ik niet meer bezig met of ik het wel goed doe. Ik volg de bewe­ging van Jen­ni­fer en doe gewoon wat ze zegt, mijn lichaam geeft de grens aan.

Intentie

“Hoe vond je het?” vraagt Jen­ni­fer na afloop. “Zie je dat er nog veel moge­lijk is?” “Ja,” zeg ik blij, ”ik kon alles mee­doen en het luk­te om even uit mijn hoofd te zijn, lek­ker!” Dan rea­li­seer ik mij pas dat Jen­ni­fer haar­scherp aan­voel­de waar mijn gren­zen lig­gen. Die heeft ze niet opge­zocht en dat is ook wel eens fijn. Gewoon alles kun­nen wat er van je gevraagd wordt.
Ik rea­li­seer me dat ik bij onli­ne yogales­sen vaak vast­loop, ook bij stoe­ly­o­ga. Ik kan mijn armen niet zo ver omhoog strek­ken en mijn knie niet naar mijn neus trek­ken, zoals de yoga­juf-op-de-stoel voordoet.

“Toch gaat het om de inten­tie. Het hoeft niet pre­cies zo. Dat is juist zo mooi aan yoga, jij doet wat jij kunt, op jouw niveau,” rea­geert Jen­ni­fer. “We wrin­gen de orga­nen uit, de door­bloe­ding van tenen tot kruin komt op gang. Je voelt je lijf weer. Bewe­gin­gen kun­nen klein en groot zijn met het­zelf­de effect. Yoga is ook een oefe­ning in gren­zen leren voe­len, dat geldt ove­ri­gens voor ieder­een, of je nu een chro­ni­sche aan­doe­ning of han­di­cap hebt of niet. Ieder­een ver­ge­lijkt zich­zelf met de ander. De bood­schap is steeds weer: blijf bij jezelf. Wat je kan, doe je.”

Op je gemak

We pra­ten nog wat na. Jen­ni­fer deed ver­schil­len­de oplei­din­gen en ver­telt over haar woens­dag­och­tend-groep, waar ieder­een het eti­ket­je ‘las­tig lijf’ heeft. “We wer­ken altijd hard, maar na inspan­ning is er altijd ont­span­ning. Er wordt ook veel gela­chen. Ik ben prak­tisch inge­steld. Er zijn aller­lei soor­ten yoga. Iede­re docent heeft zijn eigen manier. Het is belang­rijk dat je een plek en docent vindt waar je je op je gemak voelt. Volg dus altijd eerst een proefles.”

Als ik vraag of ieder­een yoga kan doen zie ik haar twij­fe­len. “Ja,” zegt ze dan toch. “Ik zou het best span­nend vin­den, want als iemand hele­maal niet kan bewe­gen is het wel een uit­da­ging natuur­lijk. Maar tij­dens mijn oplei­ding heb ik prach­ti­ge video’s gezien van men­sen die totaal ver­lamd waren en waar de docent de bewe­gin­gen voor iemand maak­te. Dat zag er heel mooi uit en je zag ont­span­ning bij de per­soon. Trou­wens, zelfs aan een bewe­ging den­ken blijkt al posi­tief effect te heb­ben. Dat gebrui­ken top­spor­ters ook in hun training.”

Helpt het?

“Je doet wat jij kunt, op jouw niveau en dat is goed,” zit­tend tegen­over Jen­ni­fer moet ik glim­la­chen om deze woor­den. In de serie ‘Eel­ke op de sofa’ blijkt dit de les die zich her­haalt, als­of er steeds op de repe­at­knop gedrukt wordt. Ik ging langs bij de psy­cho­so­ma­tisch fysi­o­the­ra­peut, volg­de de onli­ne­trai­ning ‘Pijn en je brein’, boek­te een inspi­ra­tie­ses­sie bij een erva­rings­des­kun­di­ge en als laat­ste volg­de ik deze les stoe­ly­o­ga. Hoe­wel de (kor­te) ses­sies heel ver­schil­lend waren, was het altijd fijn om op (zelf)onderzoek uit te gaan. Het klinkt flauw, maar mis­schien maakt het niet eens zoveel uit wat je pre­cies doet. Als je maar wát doet. Zo kan ik con­clu­de­ren dat een pret­tig leven bij mij voor­al zit in het beter naar mijn lijf luis­te­ren en het niet te kri­tisch op mezelf zijn. Zoals een vriend ooit zei: “Eel­ke, jij bent ook maar een mens.”

Pff, wat dacht ik dan?

Tekst en illu­stra­tie Eel­ke Kelderman
Lees meer over de prak­tijk van Jen­ni­fer den Daas